Co należy wiedzieć o terapii inhalacyjnej?
Co należy wiedzieć o Terapii inhalacyjnej?
Inhalacja leku jest formą terapii umożliwiającą w toku leczenia chorób układu oddechowego podanie leku bezpośrednio do miejsca jego działania. Pozwala to przy pomocy mniejszej dawki uzyskać większe stężenie leku w narządzie docelowym oraz wyeliminować lub skutecznie ograniczyć niepożądane działania ogólnoustrojowe. Do depozycji leku w układzie oddechowym stosuje się przede wszystkim inhalatory pneumatyczne (kompresorowe. Inhalatory można stosować w terapii chorób górnych i dolnych dróg oddechowych, z wyjątkiem określonych przeciwwskazań (m.in. ostre stany zapalne, zaostrzenia chorób przewlekłych, niewydolność krążenia). Wybór inhalatora musi mieć istotne uzasadnienie. Powinien opierać się na znajomości właściwości i zasad działania poszczególnych inhalatorów, ocenie umiejętności prawidłowego stosowania urządzenia przez chore dziecko (w tym osiągania optymalnych przepływów wdechowych), jak również uwzględniać preferencje pacjenta i jego opiekunów. Istotne znaczenie ma nie tylko indywidualne szkolenie chorego w zakresie umiejętności posługiwania się inhalatorem przy wdrażaniu tej metody leczenia, ale także stała kontrola techniki inhalacyjnej podczas każdej kolejnej wizyty lekarskiej. W tej sytuacji idealnym rozwiązaniem jest wybór kompresorowego inhalatora mechanicznego.
Jaka jest przewaga leków inhalacyjnych nad innymi lekami?
Zastosowanie leków wziewnych w chorobach układu oddechowego umożliwia natychmiastowe i bezpośrednie dotarcie z lekiem w miejsce docelowe, nie obciążając układu pokarmowego, jak to ma miejsce przy zastosowaniu tabletek. Unika się przy tym również negatywnych efektów stosowania iniekcji u ludzi wrażliwych i dzieci.
Jakie ciśnienie powinien mieć kompresor?
Ciśnienie sprężarki nie jest najistotniejszym parametrem samym w sobie. Dopiero odpowiednie dobranie głowicy rozpylającej do ciśnienia (mocy) sprężarki powoduje uzyskanie aerozolu o właściwej wielkości cząstki oraz wydajności. Nie powinno się stosować dowolnych głowic z dowolnymi sprężarkami, gdyż nie ma wtedy gwarancji, że terapia będzie skuteczna. Producent inhalatora zapewnia skuteczność urządzenia wyłącznie w zestawie fabrycznym. Odsetek cząstek aeorozolu trafiający do pacjenta ze źle dobranego sprzętu może być znikomy.
Inhalatory pneumatyczne
Charakterystyka inhalatorów pneumatycznych
Inhalatory pneumatyczne są przystosowane do podawania precyzyjnych dawek leku, czego nie mogą zapewnić inhalatory ultradźwiękowe. Wydajność aerozolu generowana w inhalatorze pneumatycznym jest stosunkowo mała (średnio 10-cio krotnie mniejsza od wydajności inhalatora ultradźwiękowego) i nie jest zalecany do nawilżania.
Rozpraszanie pneumatyczne
Jest to najstarsza metoda inhalacyjna, w której w ostatnim okresie nastąpił znaczny postęp konstrukcyjny. Dotychczasowe, klasyczne nebulizatory tego typu wytwarzały aerozol o stosunkowo szerokim widmie wielkości cząsteczek, używane więc były przede wszystkim do leczenia górnej części dróg oddechowych. Obecne, nowe konstrukcje nebulizatorów zapewniają zakres zbliżony do takiego, jakie wytwarzają wysokosprawne inhalatory ultradźwiękowe. Dzięki temu można je obecnie zastosować w leczeniu chorób drzewa oskrzelowego, a nawet regionu pęcherzykowego. Inhalatory pneumatyczne nie mają ograniczeń jeśli chodzi o rodzaj leku.
Jakie są wskazania do aerozoloterapii?
Aerozoloterapię wykorzystuje się w chorobach oskrzeli i płuc:
- przewlekłe i nawracające zapalenia oskrzeli;
- rozstrzenia oskrzeli;
- mukowiscidoza – postać płucna;
- astma oskrzelowa;
- stany po zapaleniach płuc – szczególnie po przewlekłych lub ze skłonnością do nawrotów;
- zakażenia grzybicze układu oddechowego;
- stany przed i po zabiegach chirurgicznych w obrębie dróg oddechowych.
Aerozoloterapię stosuje się również w chorobach górnych dróg oddechowych:
przewlekły nieżyt nosa i gardła: zanikowy, naczynioruchowy oraz przerostowy (w fazie początkowej); przewlekłe, nieswoiste stany zapalne nosa, gardła i krtani z obecnością wydzieliny; alergiczny nieżyt nosa; nawracające i przewlekłe stany zapalne zatok przynosowych; przewlekły nieżyt krtani: zanikowy, przerostowy oraz stany wyczerpania głosowego; grzybice jamy ustnej, gardła i krtani; stany pooperacyjne, np. po resekcji przegrody nosa, usunięciu polipów, zabiegach w obrębie nosa i zatok obocznych.
AEROZOL: to zawiesina cząstek o średnicy od 0,001 do 100 mikronów unoszących się w powietrzu przeznaczona do inhalacji. Aerozol odkłada się w drogach oddechowych i uwalnia aktywne składniki leku.
MIEJSCE DZIAŁANIA TERAPII INHALACYJNEJ:
Rozmiar cząsteczek ma największy wpływ na dystrybucję aerozolu w górnych i dolnych drogach oddechowych. W celu penetracji każdej części układu oddechowego stosuje się różne wielkości cząsteczek aerozolu.
W zależności od rozmiaru rozpylanych cząsteczek – mierzonych w jednostkach MMAD* - uzyskujemy różne poziomy penetracji leku do układu oddechowego. Rozmiar rozpylanych cząsteczek jest ściśle związany z jakością stosowanej komory - nebulizatora.
* wartość MMAD - masowej mediany aerodynamicznej średnicy; oznacza, że średnica 50% rozpylanych cząsteczek jest mniejsza niż podana wartość